Umowa z gminą, a data pewna

Ostatnio na stronie bloga na Facebooku wstawiłam wyciąg ze stanu faktycznego jednego z orzeczeń NSA, z którego niezbicie wynikało, że Wójt może występować w dwojakiej roli:

• po pierwsze jest organem, który ma ustawowe kompetencje do rozstrzygania najróżniejszych spraw,
• po drugie reprezentuje Gminę jako osobę prawną, z określonymi interesami, celami, majątkiem itp.

Niby to oczywiste, a jednak nadal występują związane z tym niejasności.

Ostatnio okazało się, że taką niejasną sprawą jest (zupełnie odmienna od wcześniej wspomnianego postanowienia) kwestia daty pewnej w przypadku umowy z Gminą.

Data pewna to konstrukcja prawna, którą ustawodawca opisał w art.81 kodeksu cywilnego. Przepis ten mówi, że jeżeli ustawa uzależnia ważność albo określone skutki czynności prawnej od urzędowego poświadczenia daty, poświadczenie takie jest skuteczne także względem osób nieuczestniczących w dokonaniu tej czynności prawnej (data pewna). Czynność prawna ma datę pewną także:

• w razie stwierdzenia dokonania czynności w jakimkolwiek dokumencie urzędowym – od daty dokumentu urzędowego;
• w razie umieszczenia na obejmującym czynność dokumencie jakiejkolwiek wzmianki przez organ państwowy, organ jednostki samorządu terytorialnego albo przez notariusza – od daty wzmianki;
• w razie opatrzenia kwalifikowanym elektronicznym znacznikiem czasu dokumentu w postaci elektronicznej – od daty opatrzenia kwalifikowanym elektronicznym znacznikiem czasu

Kiedy mamy do czynienia z taką sytuacją?

Przykładowo art.678 kc, przewiduje, że jeśli umowa najmu została zawarta na czas oznaczony, rzecz została najemcy wydana, a umowa ma datę pewną to nabywca rzeczy nie będzie miał prawa do wypowiedzenia tej umowy. Gdy umowa daty pewnej nie ma, nabywca może wypowiedzieć najem z zachowaniem ustawowych terminów wypowiedzenia.

Często ktoś pyta – co jeśli umowa najmu została zawarta z Gminą? Czy ma ona datę pewną „z automatu”?

Przecież pod umową podpisany jest Wójt/Burmistrz/Prezydent, a z boku może nawet przybita pieczątka Gminy.

Czy spełnia to warunki „wzmianki dokonanej przez organ jednostki samorządu terytorialnego”.

Otóż nie. Wójt/Burmistrz/Prezydent podpisując umowę nie działa jako organ i umowa z Gminą nie jest z automatu opatrzona datą pewną. Sam fakt, że umowa najmu czy dzierżawy była zawarta z jednostką samorządu terytorialnego nie czyni cię więc uprzywilejowanym, w przypadku, gdyby właściciel się zmienił.

Sytuacja zmienia się diametralnie, gdy tę samą umowę najmu przedłożysz następnie organowi, choćby jako załącznik do wniosku w prowadzonym przez organ postępowaniu (dot. działalności gospodarczej, meldunków, podatku od nieruchomości itp.) Wówczas umowa zyskuję datę pewną w momencie poświadczenia otrzymania jej przez organ.

Nawet gdyby pismo przyjął ten sam Wójt/Burmistrz/Prezydent osobiście.